De geschiedenis van de stationsroman gaat terug tot in de negentiende eeuw, toen dampende stoom-locomotieven knarsend en piepend tot stilstand kwamen in nagelnieuwe stations. De opkomst van de stoomtrein en de uitbouw van een uitgebreid spoorwegnet in de tweede helft van de negentiende eeuw, luidde niet alleen een nieuwe periode in voor het personenvervoer, maar ook voor de leescultuur. De trein leek in het begin één groot avontuur, maar voor de meeste reizigers was het nieuwe van de rit er al gauw af. Het landschap schoof te snel voorbij om ernaar te kijken en het denderen van de wielen op de sporen maakte een rustig gesprek onmogelijk.

Boekhandelaars en uitgeverijen voelden de behoefte al snel aan en richtten zich meteen tot dit nieuwe doelpubliek met boekjes die speciaal gemaakt waren voor treinreizigers: de stationsromans. In alles moesten deze nieuwe boekjes tegemoetkomen aan de wensen van de treinreizigers. Ze waren van klein formaat waardoor je ze makkelijk kon meenemen en ze waren erg goedkoop. De korte reistijd vroeg om een lichte, hapklare brok ontspanningsliteratuur, veelal liefdesverhalen. Een kort verhaal ook, dat je in één rit kon uitlezen.

Vandaag vervangt de smartphone grotendeels de stationsroman. Daar willen EUROPALIA en Behoud de Begeerte verandering in brengen. We vroegen zes hedendaagse auteurs, drie Nederlandstalige en drie Franstalige, en allen gebeten door het reizen met de trein, om een hedendaagse versie van een stationsroman te schrijven. Clichés en narratieve patronen rond treinen en stations, de plaatsen bij uitstek van ontmoeting en afscheid, liefde en liefdesverdriet, zijn het uitgangspunt. Maar deze nieuwe versies houden rekening met de treinreiziger van vandaag en zijn/haar reiscondities. Geen licht verteerbare eenheidsworst, maar zes uiterst verschillende teksten zijn daarvan het resultaat. De teksten worden verzameld in zes boekjes, telkens voorzien van een vertaling, en te koop aangeboden op tal van locaties. Zo laten we de treinreizigers tot in alle uithoeken van het land in literaire eerste klasse vertoeven.

Ontdek de luisterboeken

In maart lezen de auteurs hun teksten live voor in de stations van Luik en Antwerpen-Centraal. Bovendien gaan de schrijvers in deze periode mee op de Saint Amour tournee van Behoud de Begeerte. Naast de liefde zal hier ook het reizen centraal staan. De auteurs krijgen tijdens Saint Amour bovendien gezelschap van enkele klinkende internationale namen uit het schrijversvak.

Luik: in het Grand Café de la Gare op zondag 27 maart 2022

EUROPALIA viert de stationsromans tijdens een lezing en een maaltijd in het Grand Café de la Gare. Met Caroline Lamarche, Thomas Gunzig, Lisette Lombé.
17.00 Literaire wandeling in het station, in het gezelschap van de 3 schrijvers
18.00 Ontmoeting en uitwisseling met het publiek
18:30 Diner in het Grand Café de la Gare (boulet à la liégeoise-frites of vegetarisch gerecht)

De auteurs

Thomas Gunzig
Thomas Gunzig (1970) is romancier en scenarist. Zijn debuut, de verhalenbundel Situation instable penchant vers le mois d’août, werd in 1994 bekroond met de prijs voor schrijver-student van de stad Brussel. Sindsdien schreef hij meerdere kortverhalen en romans, waarin maatschappijkritiek en zwarte humor bovendrijven. Hij is ook (co-)auteur van theaterteksten, hoorspelen, en scenario’s voor films en strips. Als kroniekschrijver werkt hij regelmatig voor krant (Le Soir), radio (La Première) en televisie (La Une).

Caroline Lamarche
Caroline Lamarche (1955) schrijft romans, verhalen, gedichten, toneelteksten en hoorspelen. Eén van die hoorspelen is L’autre langue, over een Franstalige vrouw die Nederlands wil leren om de poëzie van Leonard Nolens te kunnen lezen. In haar romans onderzoekt ze hoe mensen grenzen overschrijden, ‘durven, niet durven en dan toch durven’ en zo toegang krijgen tot een andere dimensie in zichzelf. Met haar werk won Lamarche diverse literaire prijzen waaronder de Prix Victor Rossel, de voornaamste literaire prijs van Franstalig België.

Lisette Lombé
Lisette Lombé (1978) is slammer, kunstenaar, dichter en medeoprichter van het Collectif L-SLAM. Als belangrijke spil in de Belgische slamscene verdedigt ze met vuur alle minderheden. Haar eigen gemengde afkomst en haar parcours als vrouw, moeder en leerkracht beïnvloeden haar schrijf- en strijdperk. Collages, performances, boeken en workshops zijn het resultaat. Lombé werd in 2017 ereburger van de stad Luik voor haar aanpak als ‘artiviste’ en ‘slambassadrice’. In 2020 ontving ze een Golden Afro Artistic Award voor haar roman Vénus Poética en de Prix Grenades/RTBF voor haar bundel Brûler brûler brûler.

Erwin Mortier
Erwin Mortier (1965) is een Vlaamse schrijver en dichter. In 1999 maakte Mortier zijn debuut met de zeer succesvolle roman Marcel, die werd bekroond met de Gerard Walschapprijs, de Van der Hoogtprijs en het Gouden Ezelsoor. Daarnaast werd het boek genomineerd voor de Libris Literatuurprijs en de longlist van De Gouden Uil. Een jaar na verschijning waren veertigduizend exemplaren verkocht, vertalingen verschenen in het Engels, Duits, Frans en Bulgaars. Van 2005 tot 2007 was Mortier stadsdichter van Gent. In oktober 2008 verscheen de alom bejubelde roman Godenslaap, dat werd bekroond met de AKO Literatuurprijs 2009. In april 2020 verscheen de roman De onbevlekte, het langverwachte vervolg op Mortiers bekroonde debuutroman Marcel. De roman werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs 2021.

Lize Spit
Lize Spit (1988) is een fenomeen. Van haar debuutroman Het smelt werden ruim 200.000 exemplaren verkocht. Er volgden meer dan vijftien vertalingen en een verfilming. Het boek won de Bronzen Uil, de Boekhandelsprijs, de Hebban-Debuutprijs en werd NRC boek van het jaar. In december 2020 verscheen haar tweede roman Ik ben er niet. Spit is columnist bij De Morgen en werkt als gastdocent creatief schrijven voor LUCA School Of Arts en RITSC.

Rob van Essen
Rob van Essen (1963) schreef romans en verhalen die hogelijk worden gewaardeerd om hun eigenzinnige thematiek en literaire waaghalzerij. Hij is in het Nederlandse taalgebied dan ook met niemand te vergelijken. Visser stond op de shortlist van de Libris Literatuur Prijs 2009, zijn verhalenbundel Hier wonen ook mensen werd onderscheiden met de J.M.A. Biesheuvelprijs en zijn meest recente roman De goede zoon werd bekroond met de Libris Literatuur Prijs 2019. Zijn laatste verhalenbundel Een man met goede schoenen verscheen in oktober 2020 en stond op de shortlist van de J.M.A. Biesheuvelprijs 2021.

Credits

Productie: EUROPALIA, Behoud de Begeerte en Théâtre de Liège