In 2023 wijdde europalia een kunstenfestival aan Georgië! Deze editie vertrok van de fascinerende Georgische cultuur en de artistieke scènes van zowel de bruisende hoofdstad Tbilisi als die van minder gekende steden en regio’s. Tussen 4 oktober 2023 en 14 januari 2024 liep in heel België een rijkgevuld programma met tentoonstellingen, performances, concerten, film-, dans- en theatervoorstellingen en literatuur.
De traditie van de polyfonie of meerstemmige zang – heel verschillend van onze westerse polyfonie - vormde een eerste rode draad doorheen het festival. De vermaarde Georgische koren waren te horen in tal van projecten op diverse locaties. In bredere zin toonde het festival Georgië voorbij de clichés en gaf het een stem aan, onder anderen, Georgische vrouwen en jongeren en aan minder bekende tradities, regio's en kunstenaars. Ook de levende traditie van de supra’s – bijeenkomsten rond rijkelijk gevulde tafels, begeleid door speechende ceremoniemeesters en gezangen – inspireerde het programma en daagde hedendaagse kunstenaars uit om er creatief en kritisch mee aan de slag te gaan in interdisciplinaire creaties.
Het thema ‘herinneringen’ vormde een tweede rode draad doorheen het programma. Hoe ga je als maatschappij en als individu om met de herinneringen aan het Sovjetregime of aan recente en lopende conflicten? We brachten kunstenaars errond in dialoog, net als rond de dodenherdenkingen. De Georgiërs hebben immers een heel andere kijk op doodgaan en rouwen, zoals blijkt uit hun dodenherdenking in verschillende vormen en tradities.
De avant-garde in Georgië (1900-1936) in Bozar (Brussel), de openingstentoonstelling van het festival, belichtte voor de allereerste keer een grotendeels vergeten hoofdstuk van de avant-gardekunst in Europa. In de jaren 1910 en 1920 bloeide er in Georgië een artistieke scène met als middelpunt de tavernes en cafés die geopend en gedecoreerd werden door kunstenaars van verschillende achtergronden. Ze vermengden Georgische tradities met elementen uit het Oosten en het Westen in een unieke kunst die in de vergetelheid geraakte door de onderdrukking en censuur van het latere Sovjetregime. De tentoonstelling bracht de schilderijen, tekeningen, film, fotografie, poëzie en kostuum- en theaterontwerpen uit dit artistiek laboratorium en gaf een stem aan deze kunstenaars van wie velen vervolgd werden tijdens het Sovjettijdperk.
Georgië: een verhaal van ontmoetingen, een erfgoedtentoonstelling in het Museum Kunst & Geschiedenis (Brussel), bracht ongeziene schatten uit musea van over heel Georgië samen die een boeiend inzicht gaven in de complexe regio en getuigden van culturele uitwisselingen en migraties vanaf het neolithicum. Ze verkenden de wijncultuur – de oudste ter wereld- en de (edel)smeedkunst die de regio aantrekkelijk maakten voor uiteenlopende culturen.
Naast bestaand werk stonden veel nieuwe, interdisciplinaire creaties, in samenwerking met tientallen kunstenaars en partners, op het programma.
Het programma werd georganiseerd in samenwerking met het Ministerie van Cultuur, Sport en Jeugd van Georgië.
